Mity o których uczą Cię w szkole fizjoterapii. Mit nr 4: Ultradźwięki

Krytyka fizykoterapii jest trochę jak wchodzenie na pochyłe drzewo, nawet koza na nie wejdzie. Niemniej jednak, na uczelniach nadal musimy wysłuchiwać długich wykładów dotyczących ultradźwięków: teoria, mechanizmy działania, korzyści, ryzyka, terminologia etc. Ile godzin spędziliśmy na naszych praktykach machając głowicą, starając się nie wykroczyć poza obszar poddawany terapii i przy okazji nie zasnąć?

Godzinami staraliśmy się zapamiętać ustawienia, parametry ultradźwięków i różnice między 1 Mhz i 3 Mhz. Kilka tygodni temu miałem pacjentkę która wściekała się na mnie, gdy nie chciałem użyć ultradźwięków do rehabilitacji kolana po artroplastyce. A przecież kilka lat temu na drugie kolano zadziałały! Ultradźwięki nadal są mocno kojarzone z fizjoterapią i jest to dość niefortunne.

Zanim w ogóle przyjrzymy się badaniom naukowym, działanie ultradźwięków jest wątpliwe z biologicznego punktu widzenia. Teoretycznie, ich działanie ma bardzo szeroki zakres i są używane do praktycznie każdej leczonej przez nas przypadłości. Już samo to powinno być „czerwoną flagą”, dodatkowo badania dotyczące ultradźwięków potwierdzają ich bezużyteczność.

Systematyczny przegląd dotyczący wpływu ultradźwięków na dysfunkcje mięśniowo – szkieletowe nie zakończył się niczym fascynującym:

„…konkludując, zdecydowana większość 13 wysokiej jakości randomizowanych badań nie potwierdziło statystycznej ani klinicznej różnicy między używaniem prawdziwych ultradźwięków i ultradźwięków placebo. Zgłaszane efekty terapeutyczne były niewielkie i mało znaczące z klinicznego punktu widzenia (van der Windt, 1999)”

Dwa inne przeglądy dotyczące dolegliwości kończyn dolnych i chronicznego bólu pleców (Shanks, 2010; Ebadi 2014) zakończyły się podobnymi konkluzjami. W wielu tych badaniach, ultradźwięki były porównywane z ultradźwiękami placebo; np. aparat do ultradźwięków nie jest podłączony do prądu lub po prostu nie jest włączony i rezultaty są takie same.

Jeśli rezultaty są takie same czy aparat jest włączony czy nie, to jaka jest skuteczność tej metody?

Ultradźwięki są w odwrocie, American Physical Therapy Association (APTA) ustosunkowała się negatywnie do używania pasywnych środków leczniczych takich jak ultradźwięki w długofalowej rehabilitacji. Terapia ultradźwiękami jest kwintesencją często występującego w fizjoterapii, dysonansu między wiedzą naukową a praktyką kliniczną. Dla dobra naszego zawodu i dialogu między poszczególnymi zawodami medycznymi powinniśmy starać się być blisko nauki w naszej codziennej praktyce.

Zapraszamy na kurs „Ekspert Terapii Manualnej i Igłoterapii Suchej (220h)”! Sprawdź program: https://atmis.pl/program

Źródło: newgradphysicaltherapy.com/lies-physical-therapy-school/

Tłumaczenie i opracowanie: Mateusz Kobylarz.

Akademia Terapii Manualnej i Igłoterapii Suchej – ATMIS