Przełomowe podejście do punktów spustowych
W tradycyjnym modelu terapii punkty spustowe (MTrP) często identyfikowane są za pomocą badania palpacyjnego i pomiaru “twardości” mięśni. Jednak nowe badania, jak na przykład to z kwietnia 2025 r. przebadało ten sposób diagnostyki, szczególnie w obrębie mięśnia podgrzebieniowego (infraspinatus), posługując się ultrasonograficzną oceną elastyczności metodą shear‑wave elastography (SWE).
Co odkryli naukowcy?
1. Niższy próg bólu → punkt spustowy
U 40 osób stwierdzono istotnie niższe wartości PPT (pain pressure threshold – uciskowy próg bólu) w miejscach określanych klinicznie jako latencyjne MTrP, zarówno u mężczyzn (p=0,003), jak i kobiet (p<0,001); kobiety ogólnie wykazywały niższy próg bólu niż mężczyźni.
2. Brak różnic w sztywności mięśniowej
Pomiarowe wskaźniki elastyczności ultrasonografią SWE nie wykazały różnic między MTrP a kontrolnymi obszarami, ani między płciami (p>0,05) .
3. Związek odwrotny do oczekiwań
Obszary o wyższym progu bólu (czyli mniej wrażliwe) wykazywały większą sztywność w SWE (p<0,01), co sugeruje, że to nie sztywność mięśnia decyduje o obecności punktu
spustowego, lecz nadwrażliwość na dotyk/ucisk.
Dlaczego to się liczy?
Powszechnie — także w licznych szkoleniach — punkty spustowe utożsamiane są z „sztywnymi zgrubieniami” w mięśniu. Nowe dane obalają ten stereotyp.
Diagnoza oparta wyłącznie na odczuciu „twardości” może prowadzić do błędnej diagnostyki i niepotrzebnych terapii. Pomiar bólu i uciskowe progi bólowe (PPT) okazują się znacznie bardziej czułymi i warto rozważyć ich zastosowanie w protokołach diagnostycznych.
Jakie wnioski dla praktyków?
– Nie zakładaj że twardość = punkt spustowy
Podsumowanie
To ważne przypomnienie: punkt spustowy = punkt wrażliwy, niekoniecznie „twarda gródka”, “fasolka”, “węzełek” czy “zgrubienie’. Badanie Kobylarz et al. jasno ukazuje, że kluczem są
uciskowe progi bólowe, czy wrażliwość na ucisk, a nie tylko elastyczność mięśni. W Akademii ATMIS wierzymy, że edukacja powinna odpowiadać na najlepsze dostępne dane
naukowe.
Bibliografia: Kobylarz MD, Klich S, Sánchez-Jorge S, Buffet-García J, Ortega-Santiago R, Valera-Calero JA. Shear-Wave Elastography Supports that Muscle Stiffness Should NOT be Considered a Criterion to Determine the Presence of Myofascial Trigger Points in the Infraspinatus Muscle. Am J Phys Med Rehabil. 2025 Apr 8. doi: 10.1097/PHM.0000000000002721. Epub ahead of print. PMID: 40203809.